wygląd szkoły z 1951r.

 

 

 

 

 

Początki szkoły w Płazie sięgają okresu zaboru austriackiego. Od 1845 r. funkcjonowała w Płazie szkoła parafialna, przemianowana następnie na szkołę trywialną (gminną), a od 1869 r. szkoła ta stała się szkołą ludową, oddaną w całości pod opiekę władz świeckich, do tego bowiem czasu nadzór nad szkołą sprawował konsystorz biskupi w Krakowie

Pierwsze zapisy w kronice szkolnej dotyczą 1883 r. - dokonujący wpisu 1 nauczyciel LUDWIK STABRAWA w taki oto sposób rozpoczyna spisywanie dziejów szkoły w Płazie:

"Z powodu, że tutejsza szkoła ludowa jednoklasowa nie posiada żadnej kroniki szkolnej ani też nie ma żadnego śladu, że takową posiadała obecny 1 nauczyciel 6.10.1883 r. zaczął takową spisywać."

Ludwik Stabrawa pełnił obowiązki nauczyciela szkoły w Płazie do 1896 r. Po jego odejściu nauczycielem w szkole został KAZIMIERZ TARASEK.

W tym czasie warunki lokalowe szkoły to 2 izby: jedna szkolna, a druga wynajęta u "włościanina" (jak określono to w kronice) Jana Kozuba spod numeru 102. Zajęcia szkolne odbywały się co drugi dzień po pół dnia.

Do 1906 r. do szkoły w Płazie uczęszczało ponad 350 dzieci co roku, poza uczniami z Płazy byli to także uczniowie mieszkający w Bolęcinie, Pile Kościeleckiej i Pogorzycach.

W latach I wojny światowej szkolnictwo w Polsce bardzo podupadło, a w kronice szkoły w Płazie rok 1914 tak został opisany:

"Rok to smutny i rok krwawych zapasów, gdzie prawie każda rodzina poświęciła na ołtarzu wojny swoich najbliższych".

Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę zintensyfikowane zostały działania w zakresie powszechnej oświaty, co zostało określone w dekrecie z 1919 r. o powszechnym obowiązku szkolnym oraz w konstytucji z 17 marca 1921 r. (tzw. marcowej), która gwarantowała powszechność nauczania, bezpłatność nauki w szkołach państwowych i wprowadziła powszechny obowiązek szkolny.

Od 1 grudnia 1920 r. kierownictwo szkoły obejmuje STANISŁAW DRUCIAK. Do końca 1924 r. szkoła w Płazie była 1-klasową, od 1 stycznia 1925 r. została zreorganizowana na 4-klasową publiczną szkołę mieszaną, a od września tegoż roku szkołę rozszerzono do 5-klasowej.

Warunki lokalowe były trudne. Dla około 250 uczniów 5-klasowej szkoły przeznaczono 4 pomieszczenia: 1 w budynku szkolnym, 1 w budynku gminnym i 2 u wspomnianego już Jana Kozuba. W tej sytuacji kierownik szkoły podjął starania w sprawie budowy nowego budynku szkolnego.

7 października Rada Gminy jednogłośnie podjęła uchwałę w sprawie budowy szkoły. Plany i kosztorys zamówione zostały u architekta Oszackiego.

Poza działaniami podejmowanymi w sprawie budowy szkoły , w starym budynku trwała dalej nauka. Zorganizowano bibliotekę szkolną, objęto pomocą dzieci z rodzin najuboższych, a około 70 uczniów otrzymywało także tran dostarczony przez Kasę Chorych w Chrzanowie. Nauczyciele byli czynnie zaangażowani w życie wsi. Podejmowali szereg akcji. Jako ciekawsze można tu wymienić przeprowadzoną w 1929 r. kampanię związaną z walką z alkoholizmem, w wyniku czego od 1 stycznia 1930 r. Izba Skarbowa w Krakowie usunęła sprzedaż napojów alkoholowych tak "we flaszkach, jak i na kieliszki na terenie całej gminy Płaza". Inna akcja, różniąca się od poprzedniej, to przeprowadzona w 1925 r. "akcja tępienia chrabąszcza majowego". Z przebiegu tej akcji sporządzono obszerne sprawozdanie do Kuratorium Okręgu Szkolnego.

Od 15 listopada 1937 r. szkoła w Płazie została przemianowana na powszechną 7-klasową szkołę III stopnia o ośmiu oddziałach (nastąpiło to w związku z reformą, jaką w szkolnictwie dokonała ustawa z 1932 r., tzw. jędrzejewiczowska. Trzeci stopień organizacyjny oznaczał, że szkoła była przeznaczona dla dzieci, które nie zamierzały kontynuować dalszej nauki).

7-klasowa szkoła wymagała odpowiednich warunków lokalowych, toteż z wiosną 1936 r. rozpoczęto budowę nowej szkoły w ogrodzie dworskim, na parceli niepełnej morgowej. Z zapisów w kronice wynika, że budynek ma być:

"... piętrowy na skrzydłach, a dwupiętrowy w środku gmachu, ma obejmować 7 klas, mieszkanie dla kierownika, dla nauczycielstwa oraz łazienki dla uczniów."

Opis ten przedstawia budynek dobrze wszystkim znany. Pieniądze na budowę uzyskano ze sprzedaży starego budynku szkolnego, który został sprzedany proboszczowi Płazy - Wojciechowi Krzeptowskiemu na dom katolicki. Materiały budowlane zapewniła Dyrekcja Zakładu Wapienniczego w Płazie. Mimo tego budowa szła opornie. Kierownik narzekał na złą organizację robót i nikłe zainteresowanie budową szkoły ze strony mieszkańców wsi. Jednak w 1939 r. nowy budynek szkoły został oddany do użytku. Co prawda nie był wykończony w całości (w ok. 50%), ale i tak warunki były dużo lepsze.

Uczniowie nie cieszyli się długo nowym, szkolnym budynkiem - w 1939 r. wybuchła II wojna światowa. W latach okupacji niemieckiej dzieci szkolne były zmuszane do zbierania ziół leczniczych, odpadków żelaza, makulatury oraz do prac na roli i w lesie. Nauczyciele odpowiadali za spisy drobiu, trzody, bydła oraz za terminowe dostarczanie ziół zebranych przez dzieci szkolne (kontyngent na powiat chrzanowski wynosił 20 000 kg suchych ziół). Zrozumiałym jest więc, że w tych warunkach niewiele czasu pozostawało na naukę.

Od września 1943 r. budynek szkolny przeszedł w posiadanie niemieckich władz szkolnych. Szkole groziła likwidacja. Dzięki wysiłkom kierownika S. Druciaka i księdza W. Krzeptowskiego nauka była kontynuowana. Zajęcia odbywały się w prywatnych domach. W styczniu 1945 r. budynek szkolny zajęły wojska radzieckie, w krótkim jednak czasie żołnierze przenieśli się do dworu hrabiego Starzeńskiego. Po opuszczeniu szkoły przez Rosjan. w szkole rozpoczęto ponownie naukę. Warunki były jednak bardzo trudne. Budynek był zdewastowany i ograbiony - zniszczenia nie były jednak skutkiem działań wojennych, a wynikiem grabieży, której dopuszczali się mieszkańcy wsi.

1 sierpnia 1948 r. (po 28 latach pracy w Płazie) Stanisław Druciak przeszedł na emeryturę. Nowym kierownikiem został pan WŁADYSŁAW PORĘBSKI. W pierwszych powojennych latach wysiłki nauczycieli skoncentrowały się na walce z analfabetyzmem. Nasilenie tej akcji nastąpiło w latach 1949 - 1951. W 1951 r. przystąpiono do robót budowlanych, tj. do wykończenia budynku szkolnego. Prace finansowano w ramach przyznanego dla szkoły kredytu finansowego w wysokości 150 000 zł.

W 1953 r. zakończono roboty budowlane. Budynek szkolny posiadał w tym czasie: 8 izb lekcyjnych, świetlicę, kuchnię, kancelarię, pokój nauczycielski, oddzielne pomieszczenie na bibliotekę i pomoce naukowe oraz 6 mieszkań dla nauczycieli.

W 1954 r. podjęte zostały starania mające na celu doprowadzenie wody do budynku szkolnego. Brak wody nastręczał wielu kłopotów związanych z zapewnieniem utrzymania czystości i porządku. Woda była wyciągana z przyszkolnej studni, której lustro wody sięgało powyżej 20 m. W 1962 r. w szkole wymieniono pokrycie dachu i wykonano lokalną instalację wodociągową (hydrofor w piwnicy i kran w korytarzu na parterze budynku).

W latach sześćdziesiątych naukę w szkole rozpoczęli uczniowie urodzeni w latach tzw. wyżu demograficznego. Liczba uczniów w roku szkolnym przekraczała 500. Stąd też w tym czasie szczególnie dotkliwie odczuwalny był brak pomieszczeń szkolnych.

W roku szkolnym 1963/64 w klasach I - V rozpoczęto realizację programu szkoły ośmioklasowej. W latach siedemdziesiątych w szkole wykonano instalację centralnego ogrzewania (brak ogrzewania dawał się szczególnie we znaki zimą, podczas której sale lekcyjne były nie dogrzane, a na korytarzach szkolnych brak było jakiegokolwiek ogrzewania). W tym też czasie budynek szkolny został podłączony do sieci wodociągowej.

W 1973 r. dyrektor Władysław Porębski odchodzi na emeryturę, a funkcję dyrektora szkoły obejmuje JÓZEFA KOPACZ.

W 1975 r. nastąpiły zmiany w administracji państwowej i szkolnej. W wyniku tych zmian Płaza weszła w obręb województwa katowickiego, a szkoła w Płazie została włączona do Zbiorczej Szkoły Gminnej Nr 7 w Chrzanowie.

Z przełomu lat 70 i 80 odnotowania wymagają dwa ważne dla szkoły wydarzenia, a mianowicie:

• ufundowanie w 1974 r. przez Komitet Rodzicielski sztandaru dla szkoły
• remont boiska szkolnego (położenie nakładki asfaltowej)

Nowe boisko było dla szkoły dużym osiągnięciem od tej bowiem pory zajęcia z wychowania fizycznego mogły odbywać się w miarę bezpiecznych warunkach.

W 1996 r. oddano do użytku  nowoczesną salę gimnastyczną.

W latach 80 W szkole nastąpiły zmiany na stanowisku dyrektora. Po odejściu pani JÓZEFY KOPACZ, funkcję tę objął FRANCISZEK DESZCZ, a następnie (w 1986 r.) ALEKSANDRA OTRĘBSKA, która kierowała tą placówką do listopada 1990 roku. Po niej funkcję dyrektora szkoły pełniła aż do 1997 r. HALINA URBAŃCZYK.

Od 1999 do 2009 r. funkcję Dyrektora szkoły pełniła mgr Elżbieta Kucharska- Straś. W tym czasie w szkole zaczęły funkcjonować świetlice- szkolna i środowiskowa. Placówka dysponowała już pracownią komputerową z 16 stanowiskami i podłączeniem do Internetu.

W styczniu 2009 r. nastąpiło połączenie Gimnazjum nr 5 i Szkoły Podstawowej. Powstał  Zespół Szkół w Płazie. Funkcję Dyrektora objęła p. mgr Dorota Smolik, a Wicedyrektora- p. mgr Małgorzata Głownia.

Od września 2017r.,  zgodnie z reformą Systemu Edukacji, jesteśmy Szkołą Podstawową im. Wojska Polskiego w Płazie. Oprócz uczniów szkoły podstawowej do naszej placówki uczęszczają także gimnazjaliści z klas drugich i trzecich. W naszej szkole uczniowie mogą nie tylko zdobywać wiedzę, ale także z powodzeniem rozwijać swoje pasje i uzdolnienia. Motywujemy uczniów do aktywnego uczestnictwa w różnych konkursach zarówno na terenie szkoły, jak i poza nią. Dbamy o odpowiednią atmosferę, opartą na życzliwości i wzajemnym zaufaniu. Staramy się zagwarantować naszym wychowankom właściwy rozwój i bezpieczeństwo.

Trudno jest dzisiaj wymienić wszystkich nauczycieli, którzy w tej szkole uczyli i wszystkich ludzi, którym cokolwiek ta szkoła zawdzięcza. Trzeba im wszystkim za to podziękować.

 

 

 

 

Dzisiejszy wygląd szkoły